Syrphidae Polski

Zakładam tymczasowo ukryty wątek - przynajmniej do czasu wyjaśnienia zagadki. Osobniki Melangyna sp., które złapałem 10.04.2011 w nadleśnictwie Kąpino k. Wejherowa (6 samic i 1 samiec) wydają mi się nie wpasowywać z cechami w klucz Van Veena. Albo klucz ma błędy (Łukasz to już sygnalizował), albo mamy w kraju więcej gatunków. Warto by się temu przyjrzeć bliżej i wymienić doświadczeniami. Najbardziej przypominają mi M.pavlovskyi z japońskiego forum, mniej M.quadromaculata, mniej M.barbifrons. Wielkość wszystkich osobników oscyluje wokół 6,5mm (od 5,8 do 7mm). Wydaje mi się, że w terenie widziałem też osobnika bez plam (ale niestety tego jednego nie złowiłem) co by wskazywało jednak M. quadrimaculata, albo przypadkową zbieżność faktów.

a) postaram się opisać okazy, które mam i jeśli będzie możliwość - zrobić dobre zdjęcia wybranych cech
b) chciałbym przetłumaczyć na j. polski klucz do Melangyna z Van Veena - ułatwi nam to sprawę. Może uda nam się w nim poprawić błędne cechy...

Zaczynam od samca. Okaz mam - niestety tylko jeden. Są fotki tego osobnika zrobione w naturze - autorem zdjęcia jest Paweł Lipski (był ze mną na łowach).

- długość ciała 7mm
- brak plam na tergicie drugim (nawet minimalnych)
- prostokątne pary plam na tergitach 3 i 4
- oczy owłosione drobnymi włoskami na całej powierzchni
- cała twarz czarna, ale jakby opylona (ale niezbyt jasno, matowo), pionowa czarna pręga wyraźna, facial knob czarny
- nie widzę na skrzydłach obszarów bez microtichia
- tarczka ciemnobrązowa na środku, czarna dookoła
- widzę jakby dwa rodzaje owłosienia na końcu tarczki: górna warstwa to długie czarne włoski dłuższe od tarczki pofalowane tuż przed końcem (patrzeć z boku), dolna warstwa to wyrastające jakby od tylnego spodu tarczki jaśniejsze i dużo krótsze włoski zagięte na szczycie ku osi ciała (patrzeć z góry)
- przezmianki brunatne (brązowe)
- pterostigma brązowa

Wg. klucza nie jest to ani M.quadrimaculata (inny układ plam, inna wielkość) ani M.barbifrons (nie pasuje owłosienie oczu).

Załączam zdjęcia zrobione przez Pawła.

Wygląda na ten nowy gatunek. Czy jest to M. pavlovskyi się okaże jak dorwę pracke z opisem tego gatunku.
Poniżej,wstępnie przetestowany bardzo uproszczony roboczy kluczyk mojego autorstwa do samców Melangyna sensu stricto.


1.Oczy połączone (samce)....2
- oczy szeroko rozdzielone (samice)
2.Oczy gęsto owłosione...3
- oczy gołe...M. barbifrons
3. Drugi tergit odwłoka bez żółtych plam lub z parą bardzo małych plamek. Plamy nie większe
jak dwie wielkości wzgórka przyoczkowego...4
- drugi tergit odwłoka z wyraźnymi żółtopomarańczowymi plamami o wielkości co najmniej dwa razy większej od wzgórka przyoczkowego...6
4. Owłosienie drugiego tergitu odwłoka jasne..5
- owłosienie drugiego tergitu odwłoka o dominującym czarnym ubarwieniu...M. quadrimaculata
5. Plamy na czwartym tergicie odwłoka o zarysie trójkątnym, osiągają zewnętrzne brzegi tergitu.Duży gatunek,około 10 mm..M. lucifera
-plamy o zarysie prostokątnym, nie osiągają brzegu tergitu, plamy na drugim tergicie występują bardzo rzadko. Długość około 8mm...M. pavlovskyi??
6.Czarne owłosienie tułowia ograniczone jest do zewnętrznych jego części...7
-czarne owłosienie występuje na całej szerokości tułowia..8
7.Czarna pręga na twarzy długa, osiąga wysokość ponad wzgórek twarzowy...9
-czarna pręga na twarzy krótka, osiąga tylko wzgórek twarzowy
a)oczy owłosione...M. compositarum
b)oczy gołe...M. umbellatarum
8.Skrzydła całkowicie pokryte przez mikrotrichia. Owłosienie tarczki nie dłuższe
od jej długości....M. arctica
- komórki radialne i basalne z obszarami bez mikrotrichiów. Owłosienie tarczki, z włoskami od niej dłuższymi.Żółte plamy na tergitach nie osiągają ich brzegów...M. ericarum
9.Tarczka z dominującym żółtym owłosieniem, czarne włoski występują w jej tylnej części...10
- tarczka czarno owłosiona...M. coei
10.Para plam na drugim tergicie odwłoka bardzo mała, okrągła..M. olsufjevi
-plamy na drugim tergicie odwłoka, duże o trójkątnym zarysie..M. lasiophthalma

Z klucza zawartego W Syrphidae Dalekiego Wschodu Rosji samce tego gatunku oznacza się jak M. pavlovskyi. Więc tak jak przypuszczałem:)

W tym kluczu jest wymieniona u samców jedna cecha na którą dotąd nie zwracałem uwagi - kąt pomiędzy oczami: ok. 90 stopni - M. pavlovskyi, ok. 110 stopni M. quadrimaculata. Warto przejrzeć te okazy, które mamy też pod tym kątem (chociażby M.quadrimaculata) czy to jest w ogóle dobra cecha. Na razie temat Melangyn na chwilę odłożyłem ze względu na wypady w teren (nie chcę przegapić wiosny jak w zeszłym roku) i preparowanie na bieżąco. Sporo nowych gatunków do zbioru mi wpada.

Łukasz, orientujesz się może gdzie został opisany M. pavlovskyi jako nowy gatunek? Gdyby się dokopać do tej pracy to byłoby super - na pewno dużo więcej cech tam jest opisanych niż w tych wszystkich kluczach.

Pozdrawiam
Robert

Opisana została z Sachalina. W katalogu palearktycznym pisze "environs of Yuzhno-Sakhalinsk". Pracy z opisem jeszcze nie mam. Brak jej w Krakowskiej bibliotece. Powinni mieć w Warszawie i jakoś dorwę, ale szału to się po tym opisie nie spodziewam.

Prace z opisem M. pavlovskyi mam już od dłuższego czasu. Wszystko się zgadza i jestem pewien tego gatunku! Mam długie serie. Do piątku powinienem mieć gotową do recenzji publikacje o tym gatunku.

Łukasz

Chcesz popatrzeć jeszcze na te moje okazy? Mógłbym ci wysłać w poniedziałek ze 2 samice o których piszę w tym wątku (w sumie mam pudełko do oddania . Miałbyś stanowisko więcej do publikacji. Niestety nie znalazłem czasu na popracowanie nad tematem.
Jest jeszcze opcja, że te moje samice to jest M. quadrimaculata - tyko bardzo małe osobniki. Daj znać - najlepiej na priv: robert@zoralski.pl czy wysłać.

Pozdrawiam
Robert

P.S. Mam w końcu swoje A. superbiens - 2 samice sprzed dwóch dni Dobry czas jest na nie - mokre lato.

Ta na fotkach wyglądają na M. pavlovskyi. Przemawia za tym białe owłosienie tergitów. Okazy możesz podesłać dla pewności wraz z jakimiś problemowymi bzygami. Dobrze zabezpiecz bo ostatnia Melangyna przesyłka jaką otrzymałem to fragmenta faunistica:( Po oznaczeniu bym Tobie odesłał wraz ze znaczkiem z WD
Pozdrawiam,
Łukasz

Sorry, że tak długo nie odpisywałem. To może zrobimy tak, że wyślę ci za jakiś czas wszystkie bardziej problematyczne (w tym te Melangyny) jedną większą dobrze zabezpieczoną przesyłką, bo przyznam, że mam trochę osobników przy których się poddałem (głównie ze względu na słaby sprzęt, którym dysponuję) i pomoc/konsultacja przy nich by mi się baardzo przydała. Tylko jeszcze mi trochę zejdzie, głównie z maluchami, bo dopiero zacząłem oznaczać ten sezon. Nie chciałbym ci zawracać niepotrzebnie głowy, więc chwilę odczekajmy i prześlę po oznaczeniach tylko te najbardziej problematyczne.

A znaczek z WD to chętnie na pamiątkę wezmę

Hej,

Łukasz, po przeczytaniu pracy postanowiłem przejrzeć jeszcze na spokojnie swoje okazy i zrobić kilka fotek do porównania. Na razie jeden samiec + 2 samice + dla porównania parka M. quadrimaculata.

Większość cech tych moich, które obejrzałem zgadza się z M.pavlovskyi: u samca: kąt oczu dużo mniejszy niż u M.quadrimaculata, kształt i układ plam ok, wielkość ciała poniżej 7-8mm, samice: smugi na czole bardzo widoczne, wielkość czarnego obszaru na facial knob spora (ok 1/3), wielkość ciała poniżej 7mm.

Jeśli chodzi o cechy wątpliwe dla mnie (boli trochę brak większej ilości okazów) lub te, których nie potrafię dostrzec swoim sprzętem (może kwestia oświetlenia) to:
- nie dostrzegam u samic pomarańczowej twarzy - tylko jakby lekki pomarańcz po bokach,
- plamki na drugim tergicie u samic są naprawdę małe - ledwo je widać, ale są i są okrągłe
- u samca nie jest to dokładnie 90 stopni między oczami, tylko coś ok. 100-105, ale widocznie mniej niż u M.quadrimaculata
- kwestii koloru włosków na tergicie 2 u samca nie potrafię ocenić moim sprzętem - wydają się jednak być jaśniejsze i dużo krótsze po bokach niż analogiczne u M.quadrimaculata

W marcu postaram się złapać więcej - na pewno więcej samców. Będziemy się przyglądać. Kto wie czy to nie będzie coś jeszcze innego... bo mi tu naprawdę nie wszystko pasuje... może powinienem wrócić do tematu za jakiś czas i popatrzeć ponownie? Może więcej okazów potrzeba?

Poddaję pod Wasza ocenę. Zdjęcia ogólnego habitusa dopiero będę robił aparatem.

Poniżej w osobnych wątkach (żeby się nie myliły osobniki) kilka zdjęć.

Pozdrawiam
Robert