Blera fallax (Linnaeus 1758)

[Robert Żóralski]

Autor: Jarosław Wenta
Data: 2008.06.21
Miejsce: ?
Oznaczenie na stronie Jarka Wenty: Blera fallax

[Łukasz Mielczarek]

Blera fallax (Linnaeus 1758)

Gatunek borealno-górski, leśny.
W Polsce preferuje tereny górskie.
Saprofagiczne larwy znane są z tego że rozwijają się w głębokich szczelinach rozkładających się pniaków sosnowych o średnicy od około 40 cm.
Imago odwiedza kwiaty.
Na nizinach rzadka, częściej spotykana w górach.
Od maja do lipca.
Rozmiar: 10 – 12 mm

[Robert Żóralski]

Prezentuję zdjęcia oraz trochę więcej informacji na temat stosunkowo rzadko spotykanego u nas (przynajmniej na nizinach) bzyga: Blera fallax. Pierwsze imago, które prezentuję udało mi się wyhodować z 3 larw zebranych ze szczytu rozkładającego się pieńka sosnowego w podmokłym lesie brzozowym. Jedna larwa niestety obumarła, czekam na wyjście drugiego imago. Leżały zagrzebane w liściach. Jestem mile zaskoczony jego obecnością w północnej części Polski - w tym przypadku w Puszczy Darżlubskiej. To pierwszy mój kontakt z tym gatunkiem bzyga.

Więcej o gatuku:
Brak polskiej nazwy. Po angielsku "pine hoverfly" czyli w wolnym tłumaczeniu: "Bzyg sosnowy"

Larwy rozwijają się w pniakach sosnowych, w literaturze podaje się preferowaną średnicę powyżej 40 cm, ale także alternatywnie w tzw. rot-holes czyli małych dziuplach drzew a także różnego rodzaju głębokich gnijących szczelinach starych drzew sosnowych (głównie wiatrołomów), zauważono także, że działanie grzyba Phaeolus schweinitzi na drewno tworzy środowisko sprzyjające rozwojowi tego bzyga.
Grzyb osłabiał pnie starych sosen a pioruny i wiatr dopełniały reszty przewracając stare drzewa - tak zapewne wyglądało ich oryginalne środowisko. Co ciekawe normalna gospodarka leśna i pozostawianie pniaków drzew po wycince sprzyja rozkwitowi tego gatunku w ostatnich latach. Wygląda na to, że potrzebują środowiska (pniak, dziuple), które sezonowo zalewane są wodą. Rozwój trwa jeden rok, w niesprzyjających warunkach dwa lata. Larwa posiada stosunkowo długi syfon (dochodzący do ok. 2/3 długości ciała). Z informacji, które posiadam, gatunek w Europie preferuje tereny górskie i jest raczej rzadki w skali Europy. W Wielkiej Brytanii prawie wyginął, długo nie notowany, z końcem zeszłego wieku odkryty ponownie i trwa tam proces ochrony i reintrodukcji (a raczej restytucji, czyli wspomagania rozmnożenia się rodzimych osobników) gatunku o czy można .
Zobaczcie proszę na jak ratowano tam ten gatunek przed wyginięciem - z ostatnich dwóch populacji!

Imago charakterystyczne - ok. 10mm bzyg przypominający wyglądem trzmiela (bumblebee mimic), niezbyt intensywnie owłosiony, z czerwoną końcówką odwłoka oraz z odnóżami o odcieniu czerwonym (z ciemną przepaską na goleni i ciemnymi udami).

Podobne gatunki:
- drugi gatunek w rodzaju: Blera eoa, dla odmiany całkowicie czarny notowwany z Syberii oraz Szwecji.
- dla osób nieopatrzonych może zostać pomylona z gatunkami z innych rodzajów: Cheilosia illustrata, samcami Eristalis intricaria bądź gatunkami z rodzajów: Mallota, Myolepta.

Kwiatek na zdjęciu jest przypadkowy

Pozdrawiam
Robert

[Łukasz Mielczarek]

Gratuluje fajnego znaleziska!

Możesz wstawić zdjęcie tego pniaka z larwami?

Pozdrawiam,
Łukasz

[avidal]

Gratulacje również ode mnie. Udana hodowla, piękny bzyg. Satysfakcja gwarantowana.

[Robert Żóralski]

Zdjęcia niestety nie mam - spróbuję zrobić przy następnej wizycie i dołączyć do wątku.

Obstawałem w terenie coś max. pospolitego (Helophilus sp.) i nie myślałem o robieniu zdjęć.
Ale nie był to pień starej sosny taki jak widać w tej brytyjskiej prezentacji (link załączyłem) tylko raczej wystający 10cm ponad ziemię kikut po ściętej sośnie o średnicy max 20cm z płytkim wgłębieniem w środku i na całej powierzchni (wgłębieniem było wszystko poza obrzeżem z resztek kory i drewna). Głębokość może do 3 cm - bez wody w ogóle - trochę liści tam leżało. Szacuję, że ten pieniek był w takim stanie rozkładu, że mógł mieć lekko ponad 10 lat. W tym miejscu nie było już w ogóle lasu sosnowego tylko nasadzona w dużej ilości brzoza o średnicy pnia poniżej 10 cm - teren lekko podmokły. Te kikuty sosnowe wystawały gdzieniegdzie jako pozostałość starszego lasu.

Pozdrawiam
Robert

[Andrzej]

Witam!
Gratuluję udanej hodowli. Jak dotychczas także obserwowałem ten gatunek tylko jeden raz (odłowiłem okaz) UTM WS 78. Opis warto uzupełnić o dymorfizm płciowy, prócz cechy oczu cZarna barwa odwłoka u samic schodzi o 1,5 tergitu niżej, granica pomiędzy barwą czarną a pomarańczową w połowie tergitu, falista. Samce - granica barw to linia prosta wzdłuż granicy tergitów, jak na fot. Jarosława Wenty. Moje stanowisko to niż południa kraju, przypuszczam więc, że w rozproszeniu będziemy ją znajdować w całej Polsce, a w górach i na północy częściej.
Pierwszy bzyg pozyskany w 2012 r do mojej kolekcji to też Blera "upolowana" w lutym na zjeździe Klubu Przyrodników w Łagowie. Były tam ręcznie malowane zwierzaki na koszulkach, a wśród kilku owadów jedna mucha i to przedstawiciel bzygowatych - Blera, samiec!! Ciekawa forma promocji bzygowatych.
Pozdrawiam. Andrzej Szlachetka

[Łukasz Mielczarek]

Wczoraj z Cezarym Nowakiem szukaliśmy owadów w jedlinie Przedborskiego Parku Krajobrazowego.
W świerkowym pniaku w którym Cezary znalazł bobówkę Brachyopa cf. testacea pogrzebałem trochę dokładniej z myślą o Blera fallax. Nie minęły dwie minuty a dokopałem się do świeżej bobówki B. fallax!
Gatunek nie notowany z PPK:)

Pozdrawiam,
Łukasz

[avidal]

Bardzo zgrabna. Powodzenia w hodowli.

[Rafał Celadyn]

...oj dzieje się ,dzieje,wygląda na to że ten sezon nie będzie gorszy od poprzedniego .
a poczwara faktycznie bez uroku,ale pomimo, że "daje radę" to po zaglądnieciu dzisiaj do pudełeczka ze Sphengina sp.doszedłem do wniosku, że to najciekawsza bobówka jaką do tej pory widziałem,zrobię fotki to będzie wiadomo o czym mówię ,wyglada jak jakiś stworek z bajki ...Bromba i inni ,czy coś w tym stylu
Pozdrawiam
Rafał